Καφές με τον Μίρκο.

Τον Μίρκο Μιλίσεβιτς, οι μπασκετικοί των 90s (και εδικά οι φίλοι της ΑΕΚ και του Απόλλωνα Πάτρας) τον θυμόμαστε με τις καλύτερες αναμνήσεις. Σέντερ ύψους 2,08 με τρομερή έφεση στο σκοράρισμα και μοναδικό στυλ μέσα στα παρκέ. Ο Μίρκο είχε χίλιους δυο τρόπους να βάλει τη μπάλα στο καλάθι εκτός από έναν: τον κανονικό. Η μοναδική του φυσιογνωμία, το ταμπεραμέντο και οι ζηλευτές επιδόσεις του τον έκαναν έναν από τους αγαπημένους των οπαδών της ΑΕΚ, σε μια χρονιά στην οποία ήταν δίδυμο με τον ξακουστό Ρολάντο Μπλάκμαν και μεταξύ αλλων συμπαίκτης με τους Γκέκο, Ποδαρά και Κατσικάρη. 

Το προηγούμενο Σάββατο, βρεθήκαμε να παίζουμε τένις χάρη σε ένα καλό γνωστό. Δε σας κρύβω, ήταν μια ευκαιρία που δεν ήθελα να χάσω. Η συζήτηση που ακολούθησε γύρω από τον καφέ ήταν απολαυστική, πήγε πίσω στα χρόνια της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας και κατέληξε στο σήμερα. Συνέντευξη δεν ήταν, άλλωστε δεν είμαι δημοσιογράφος. Ηταν απλώς μια κουβεντούλα, της οποίας πολλές λεπτομέρειες ο Μίρκο – που μιλάει 9 γλώσσες - μου επέτρεψε να μοιραστώ σε αυτό εδώ το μπλογκ. Και ορισμένες μάλιστα ήταν εμφανώς προσωπικές, τόσο που έπρεπε να ρωτήσω δύο και τρεις φορές αν μπορώ να τις μεταφέρω. Οπώς π.χ. το πως άρχισε το μπάσκετ στην τοπική ομάδα του χωριου του, πηγαίνοντας πιτσιρικάς για προπόνηση κρυφά από τον πανύψηλο (2,02μ) πατέρα του. Οταν γυρνούσε, τον περίμενε τιμωρία: “O πατέρας μου δε με βοήθησε, όταν έκανα προπόνηση μου έριχνε ξύλο, ούτε παπούτσια δε μου πήρε. Δεν άντεχα και έφυγα από το σπίτι στα 15”

Μέρος Α. Τα πρώτα βήματα, ο πόλεμος, η ΑΕΚ και το σήμερα.

Ερθρός Αστέρας, Κόρφας, Ντράζεν

Οι πρώτες μεγάλες του παρουσίες στο άθλημα (στο οποίο ξεκίνησε ως τριάρι ενώ προηγουμένως ήταν και αθλητής του χάντμπολ) ήταν με τον Ερυθρό Αστέρα και συμπαίκτες τους Πρέλεβιτς, Γιάνκοβιτς, Τριφούνοβιτς και προπονητή τον μετέπειτα κοουτς του Πανιωνίου Βλάντο Τζούροβιτς. Αυτό που θυμάται έντονα είναι πως “το 1987 κερδίσαμε την Τσιμπόνα του Πέτροβιτς και χάσαμε στους τελικούς από την Παρτίζαν”. Επίσης θυμάται ένα παιχνίδι απέναντι στον ΠΑΟΚ το 1988, στο οποίο ο Κόρφας ξεκίνησε έναν καυγά και μετά έγινε ο κακός χαμός με τον ίδιο να του ρίχνει μπουνιές. Το βιντεάκι το βρήκα στο superbasket.gr και ακολουθεί παρακάτω.

H επόμενη χρονιά τον βρήκε στην Τσιμπόνα, αλλά όχι συμπαίκτη του Ντράζεν ο οποίος είχε ήδη μετακομίσει στη Ρεάλ. Μάλιστα βρέθηκαν και αντίπαλοι, σε ένα παιχνίδι στο οποίο ο ίδιος είχε σκοράρει 34 πόντους και ο Πέτροβιτς 47 *(1). Για την αξία του Ντράζεν είχε μόνο καλά λόγια να πει. “Παίχτες σαν αυτόν δεν υπάρχουν σήμερα. Εφευγαν όλοι από την προπόνηση και εκείνος έμενε και έκανε 1000 σουτ κάθε μέρα. Επαιρνε ένα παιδί από έξω και του έλεγε: Θες να κερδίσεις 1000 δηνάρια? Ελα μέσα και δώσε μου χίλιες μπαλες για να κάνω σουτ. Αυτός ήταν ο Ντράζεν, είχε μόνο το μπασκετ μέσα του”. Τίποτα δεν είναι τυχαίο τελικά. Και ο ίδιος ο Μίρκο άλλωστε ήταν πάντα συνεπής στην προπόνηση. “Ξενυχτούσαμε στα μπουζούκια, στον Πανταζή, La Mamounia, αλλά πάντα το πρωί ήμουνα πάντα στην ώρα μου” .

Τσιμπόνα και πόλεμος

Tα επόμενα χρόνια ήταν δύσκολα για όλη την πρώην Γιουγκοσλαβία. Το 91 κλήθηκε να υπηρετήσει για λίγο στο Σπλιτ προτού επιστρέψει στην Τσιμπόνα, όπου τίποτα δεν ήταν πια το ίδιο. Ο 25άχρονος τότε Μίρκο είχε από πριν ήδη έναν προστατευόμενο, τον Βέλικο Μρσιτς, ο οποίος πέρασε αργότερα για ένα φεγγάρι και από τον Ολυμπιακό. Μου περιγράφει: “Σε έναν αγώνα, ο Βέλικο μου φώναξε. – Pass the ball you Serbian gipsy. Οταν τελείωσε το ματς τον έπιασα και τον πλάκωσα στα αποδυτήρια και έγινε χαμός. Πλακώθηκα και με 2-3 άλλους. Ηρθε τότε ο Νόβοσελ (σ.σ. κοουτς της Τσιμπόνα) και μου είπε: «είσαι γιος μου, έλα μαζί μου να τα πούμε». Μετά από αυτό του είπα πως δεν μπορώ άλλο. Εγώ του έδινα λεφτά, εγώ τον αγαπούσα σα γιο μου” . O Μιλίσεβιτς εγκατέλειψε λίγο αργότερα τη χώρα μέσω της Σλοβενίας, όπως μου είπε μία ημέρα πριν επιβληθεί απαγόρευση πτήσεων και ο πόλεμος φουντώσει για τα καλά. Μάλιστα επειδή τότε όλες οι πτήσεις ήταν ασφυκτικά γεμάτες, είχε τελευταία στιγμή καταφέρει να βρει μέσω ενός φίλου τρόπο να ταξιδέψει σχεδόν λαθραία , “μέσα στο κόκπιτ”.  

Μίσος για τους Κροάτες ή τους υπόλοιπους λαούς φυσικά και δεν έχει. Ισα ισα που αναγνωρίζει πως όπως και τώρα, έτσι και τότε υπήρχαν άλλες δυνάμεις που κινούσαν τα νήματα, οι λαοί δεν είχαν τελικά και πολλά να χωρίσουν. Ο πόλεμος τους ζημίωσε όλους και το 1992 η Σερβία αποκλείστηκε από την Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης από τη Διεθνή Ολυμπιακή Ομοσπoνδία. Ο αποκλεισμός ανακοινώθηκε λίγο πριν τους αγώνες και αποτέλεσε μεγάλο πλήγμα για τους Σερβους αθλητές, οι οποίοι έχασαν την ευκαιρία να αναμετρηθούν μεταξύ άλλων και με τη μεγαλύτερη ομάδα που γνώρισε ποτέ το παγκόσμιο μπάσκετ, την Αμερικανική Dream Team. “Δεν πήγαμε τότε λόγω εμπάργκο. Εγώ ήμουνα στην εθνική και ήμουν από τους καλύτερους παίκτες, λόγω αυτού έχασα και ένα σωρό λεφτά”.

Η Ελλάδα, η ΑΕΚ και οι ακαδημίες

H καριέρα του Μίρκο συνεχίστηκε πια εκτός Γιουγκοσλαβίας και συγκεκριμένα σε Χάποελ, Βαγιαδολίθ και Νάπολι, πρωτού ο παλιός του προπονητής στον Αστέρα Βλάντο Τζόυροβιτς του ζητήσει να έρθει στην Ελλάδα για λογαριασμό της ΑΕΚ την περίοδο 1994-95. Για την εν Ελλάδι θητεία του δεν ήθελα να τον ρωτήσω πολλά γιατί είχα διαβάσει παλιότερα μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που είχε δώσει στο sentragoal. Οπως και να χει, ο Μιλίσεβιτς μου είπε να πει έναν πολύ καλό λόγο για τους συμπαίκτες του στην ΑΕΚ, Δημήτρη Ποδαρά (“πολύ καλός παίκτης, ξεχώριζε”)και Ρολάντο Μπλάκμαν. Με τον τελευταίο έχουν εξαιρετικές σχέσεις και σήμερα και θυμάται πως προσέφερε πολλά στην ΑΕΚ, παρόλο που ήταν ουσιαστικά σε αποστρατεία. Με αρκετή δόση χιούμορ μου λεει “O Mπλάκμαν ήταν 2 χρόνια στην τηλεόραση και ήρθε στην ΑΕΚ με τα περισσότερα λεφτά που πήρε ποτέ του”. 

 H φυγή του από την Ενωση (με απόφαση του Τζούροβιτς) για την Πάτρα την επόμενη χρονιά τον πλήγωσε και τον έβαλε σε μια ιδιόμορφη περιπέτεια. “Tότε για μένα δεν ήταν εύκολο. Παρόλο που έπαιζα στην Πάτρα, έμενα στην Αθήνα και οδηγούσα πέρα δώθε κάθε μέρα. Εκανα τη διαδρομή μέσα σε μία ώρα και ένα τέταρτο, έτρεχα σαν τρελός”. Οταν τον ρώτησα το λόγο, δεν δίστασε να μου πει και για να πω την αλήθεια έμεινα έκπληκτος που μου έδωσε την άδεια να το γράψω. “Hμουν ερωτευμένος, με μια ομορφούλα από την Αθήνα, τη Σοφία”.

Εκείνη τη χρονιά το παιχνίδι ανάμεσα στον Απόλλωνα και την ΑΕΚ ήταν γεμάτο ένταση και συναισθηματική φόρτιση, ενώ κατά τον Μίρκο η έκβαση του άλλαξε τη μοίρα και των άλλων. Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά: “To καλοκαίρι ο Τζούροβιτς είπε να φύγετε και η ΑΕΚ πήρε στη θέση μας τον Πελ και τον Λίμπερτι. Στον αγώνα με την ΑΕΚ είχαν έρθει 2,000 ΑΕΚτζήδες και φώναζαν το όνομα μου, δεν ήξερα πως να νοιώσω. Νομίζω έβαλα 38 πόντους. Η ΑΕΚ ήταν μπροστά με 14 πόντους 5 λεπτά πριν το τέλος και έβαλα 5 τρίποντα. Μετά ο Γρανίτσας και ο Φιλίππου ρωτούσαν : «Mα καλά, αυτόν δεν τον είχαμε πέρυσι»? Αμέσως μετά έδιωξαν τον Τζούροβιτς και στη θέση του ήρθε ο Πίξι (σ.σ. Σούμποτιτς). Φίλε στο λέω, αν είχαμε μείνει θα παίρναμε με τα νέα παιδιά – Χατζή, Κακιούζη - το πρωτάθλημα. Αργότερα στο κύπελλο απέναντι στην ΑΕΚ έβαλα άλλους 40”.

Η καριέρα του συνεχίστηκε για χρόνια στην Τουρκία, όμως ο Μιλίσεβιτς αγάπησε βαθειά την ΑΕΚ. “Aκόμη και τώρα θα ήθελα να παίξω για την ΑΕΚ στην Α2 και μπορώ με λίγη προπόνηση. Καρφώνω, το πιστεύεις? Για Α1 δεν ξέρω, αλλά ίσως μαζί με τον Ντικούδη. Ο Ντικούδης είναι παιχταράς”  Φυσικά δηλώνει ΑΕΚτζής και έχει την Αθήνα σαν δεύτερο σπίτι.

Αλλωστε, μετά την ακαδημία που διατήρησε για κάποια χρόνια στη Σερβία, πλέον ζει στη Γλυφάδα και εκπροσωπεί ως ατζέντης αθλητές του μπάσκετ και του ποδοσφαίρου. “Μόνο στην Αθήνα είμαι σπίτι. Είμαι μάνατζερ και σκοπο έχω να ανοίξω ακαδημία παικτών κάπου στην Αττική. Είχα ακαδημία στη Σερβία και παίκτες που βγήκαν απο κει παίζουν τώρα στη Ρεάλ, στη Φουενλαμπράδα, στη Σαραγόσα. Τον ξέρεις τον Luka Doncic? Τον πήρε η Ρεάλ. Βρες τον στο youtube. Κοιτα και τον Mateja Gorunovic”.  *(2)

Μέρος Β’. Παικτες και προπονητές, τακτική, ευρωλίγκα

Πάντα μέσα στο άθλημα που αγαπά (μαζί με το τένις), ο Μίρκο Μιλίσεβιτς δεν αρνήθηκε να πει τη γνώμη του για την εξέλιξη του, για το πικ εν ρολ, για τους μεγάλους παίκτες και προπονητές της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, , για τη φετινή ευρωλίγκα και τους Ελληνες αστέρες. Εδώ πια, αφού ως τότε είχα μείνει περίπου άφωνος από τις εξιστορήσεις του, άρχισα να συμμετέχω στην κουβέντα.

G.P. Από τους Σερβους προπονητές, ποιον ή ποιους θεωρείς ως τους καλύτερους, αν μπορείς να το πεις αυτό? 

Μ.Μ. Duda Ivkovic. Εκανε μεγάλη δουλειά με την εθνική. Εβγαλε τόσους παίκτες. Ο Ομπράντοβιτς είναι και αυτός εξαιρετικός. Οπου και αν πηγε είχε επιτυχίες. Ο Πέσιτς πολύ καλός,  έκανε και αυτος δουλειά, είχε επιτυχίες. Εμένα μου άρεσε πολύ και ο Σάκοτα, ήταν πολύ καλός προπονητής, τωρα δε μιλάμε. 

G.P. Αρα το έργο στην εθνική μετράει πολύ.

M.M. Βεβαια. 

G.P. Και από παίκτες? Ποιους συμπαθούσες?

Μ.Μ. Συμπαθούσα? Κοιτα, κανείς παιχταράς δεν είναι καλός χαρακτήρας, μόνο ο Ζάρκο (σ.σ. Πάσπαλι) ήτανε. Και ο Σάβιτς.

G.P. O Σάβιτς ήταν σαν κι εσένα, έξυπνος παίκτης, χρησιμοποιούσε αγκώνες, είχε fade away.

M.M. Oκ, αλλά δε σκόραρε πολύ.

Ως παίκτης εξαιρετικά ταλαντούχος στην επίθεση και έχοντας κάνει καριέρα σε εποχές μεγάλων σκόρερ, ο Μίρκο εκτιμά το επιθετικό ταλέντο. Δίκαια εδώ που τα λέμε. Αυτό αγαπάμε περισσότερο και εμείς οι φίλαθλοι. Για τους ψηλούς της πρώην Γιουγκσολαβίας , η άποψη του είναι συγκεκριμένη.

Μ.Μ. “ Kαλύτερος όλων ήταν ο Ντίνο Ράτζα, μετά ο Τσόσιτς και μετά ερχεται ο Ντίβατς.”

G.P. Ο Ράτζα ε?

Μ.Μ. Πω πω πω, φοβερός. Στο ΝΒΑ σκόραρε πολύ περισσότερο από τον Ντίβατς, φοβερό ταλέντο στην επίθεση. Ο Ντίβατς ήταν πάρα πολύ καλός, είχε 10 ριμπάουντ και σε όλα τα άλλα καλά νούμερα. Αλλά ο Ράτζα... αν εγώ του έβαζα 30 πόντους, αυτός μου έβαζε άλλους 30. Με δύο μήνες προπόνηση θα έπαιζε στον Παναθηναικό καλύτερα από τους άλλους. Εγώ είμαι Σερβος, αλλά ο Ράτζα ήταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος. Α, με δυσκόλευε πολύ στην άμυνα και ο Φάνης, και αυτός και ο αδερφός του.

G.P. Είπες Φάνης, από Ελληνες ποιον θεωρείς τον καλύτερο?

Μ.Μ. Σπανούλης! Μεγάλος παίκτης. Ολοι λένε Γκάλης, σίγουρα έφτιαξε το άθλημα, αλλά εγώ δεν το βλέπω έτσι (εννοεί υποθέτω σαν Ελληνας). Μπορεί να μην παίζει 5 μήνες, όποτε τον θες στα μεγάλα ματς είναι εκεί. Όπως με Ρεάλ. Αλλο πράγμα.

G.P. Διαμαντίδης?

Μ.Μ. Πφφ...Απίστευτος! Σιγά σιγά βεβαια τελειώνει η καριέρα του.

G.P. Εμένα πάντα από τους τρεις σύγχρονους μεγάλους μου άρεσε ο Παπαλουκάς. Πάσα, δημιουργία, court vision.

Μ.Μ. Εξαιρετικός. Τα καλά του χρόνια ηταν κυρίως στην ΤΣΣΚΑ.

G.P. Το παιχνίδι πως το βλέπεις σήμερα, πολύ pick n’ roll, αποστάσεις, τρίποντο.

Μ.Μ. Κοίτα, ένας λόγος για το pick n roll είναι πως δεν υπάρχουν πια post-up παικτες. Στην εποχή μου υπήρχαν, και δεν χρειαζόμασταν πολύ το pick n roll. Ο Ντάρκο (σ.σ. Κοβάσεβιτς) έβαζε περισσότερα γκολ από ο,τι αυτοί (σ.σ. οι συγχρονοι ψηλοί) καλάθια. 

G.P. Για τη φετινή ευρωλίγκα τι λες? Ποιες είναι οι καλύτερες ομάδες?

Μ.Μ. Βλέπω τελικό Ρεάλ – ΤΣΣΚΑ.

G.P. H Ρεάλ παίζει απιθανα.

Μ.Μ. Απίστευτο μπάσκετ. Ολοι σουτάρουν, σουτάρουν από παντού, δεν ξέρεις ποιον να μαρκάρεις.

G.P. Και Μίροτιτς.

M.M. O Μίροτιτς είναι για ΝΒΑ, είναι καλός παίκτης και καλό παιδί.

G.P. Η ΤΣΣΚΑ?

Μ.Μ. Κοίταξε, ο Τεόντοσιτς βλέπω παίζει καλά, έχουν και τους Αμερικανούς στην περιφέρεια και με τον Χάινς αναβαθμίστηκαν. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί στον Ολυμπιακό δεν κράτησαν τον Χάινς, πάλι στο τελικό θα ήταν. Εφεραν τον Μπέγκιτς, δε γίνεται...

G.P. Ναι, αλλά για αντί-Χάινς ήρθε ο Ντάνστον.

Μ.Μ. Κανείς από τους τρεις που έχει δεν είναι σαν τον Χάινς.

G.P. O Παναθηναικός δεν έχει πια Πεδουλάκη.

M.M. Oκ, αλλά θα σου πω κάτι. Πώς έχασε από τη Λαμποράλ? Η διαιτησία έκανε διαφορά 15 πόντων. Ο Αλβέρτης ήταν παιχτούρα, όμως πολύ καλή επιλογή θα ήταν και ο Κατσικάρης, και δε στο λέω έτσι επειδή ήταν στην ΑΕΚ, δε μιλάμε. Είναι πολύ καλός. Είναι ο καλύτερος  και για την εθνική.

G.P. Πολύ πικ εν ρολ ο Παναθηναικός.

M.M. Ισως αν κρατούσε τον Σχορτσιανίτη... Με Λάσμε και Γκιστ αναγκάζεται να παίζει πικ εν ρολ.*(3) Είναι αθλητικοί και καρφώνουν, παίζουν άμυνα. Εγώ στη ζωή μου έκανα 2-3 φορές κάρφωμα. Το θέμα είναι να βάζεις καλάθι και να κερδίζεις. Εγώ να σου πω είμαι χαρούμενος όταν κερδίζουν όλες οι ελληνικές ομάδες. Ομως είναι δύσκολο. Η Αρμάνι ας πούμε έχει μεγαλύτερο μπατζετ.

G.P. Και για τη Φενέρ?

Μ.Μ. Εχουν πιθανότητες, τρία home games, εχουν καλύτερο πρόγραμμα, είναι καλή ομάδα με καλό προπονητή. 

G.P. Εγώ τρελαίνομαι με τον Μπιέλιτσα. Τόσο ψηλός, τα κάνει όλα, τρίπλα, σουτ, άμυνα ριμπάουντ, ευελιξία, μεγάλος παίχτης.

M.M. O Μπιέλιτσα είναι από το χωριό μου. Είναι περισσότερο παίκτης ΝΒΑ από παίκτης Ευρωπης.

G.P. Οι άλλοι? Η Μπαρτσελονα?

Μ.Μ. Κοίτα, αν δεν είναι καλά ο Ναβάρο, τότε το τι θα κάνουν το βλέπεις στον καφέ (!!). Είναι καλή ομάδα. Με τη Μακάμπι δεν ξέρεις ποτέ, κάθε 2-3 χρόνια κάνει την έκπληξη. Και η Λόκο έχει πιθανότητες, ακριβή ομάδα, μεγάλο μπάτζετ. 

Κάπου εδώ το αφήσαμε, δεν ήμασταν και μόνοι. Ηταν μια παρέα τεσσάρων άλλωστε, ανάμεσα μας και ο αδερφικός του φιλος Γκόραν, ο οποίος και εκείνος μετά τον πόλεμο ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα. (μαζί στην πρώτη φωτογραφία)

 Καμμιά φορά σκέφτομαι. Κάθεσαι εσύ και ασχολείσαι με διαιτησίες, προέδρους, τσακώνεσαι για το αν ο παιχταράς σου είναι καλύτερος από τον άλλο, γίνεσαι πράσινος, κόκκινος, κίτρινος απ’ το κακό σου και ο άλλος άφησε την οικογένεια του για την αγάπη του παιχνιδιού και λέει “θέλω όλοι να πηγαίνουν καλά”. Τον ευχαριστώ πολύ για το χρόνο και την καλή διάθεση.

Αντί επιλόγου, ιδού ένας πόντος που παίξαμε στο τένις. 

Σε ορισμένες υποδοχές, όταν ο Μίρκο με έβλεπε πίσω από τη base line, έκανε ένα no-pace serve μπροστά στο φιλέ. Οταν τον κοίταξα μια φορά με απορία μου είπε “Ε, μην ξεχνάς, παίζεις με τον Μιλίσεβιτς”. Αντίληψη του παιχνιδιού αγαπητοί φανζ. Αν δεν το αγαπάς, δεν την έχεις. 

Y.Γ. Ηλία, ευχαριστώ!

*(1)  Το παιχνίδι πρέπει να είναι το Ρεάλ - Τσιμπόνα, δεύτερος ημιτελικός Κυπελλούχων 1989, 119 -97, Ντράζεν 47, Μίρκο 34.

*(2) Βρήκα τον Doncic στο youtube 

* (3) Εδώ δίνω στον Μιλίσεβιτς ενα point. Οντως η στελέχωση καθορίζει και τον τρόπο παιχνιδιού πολλές φορές

Bonus material: 

Σχολιασμός με Σκουντή το 1996

Ο πρώτος ημιτελικός Cibona - Real, 91 - 92, Milicevic Vs Petrovic, Johny Rogers, Biriukov, Martin εδω https://www.youtube.com/watch?v=nfu_xhRY-PU