Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Regular seson review, part 2: Ο Ολυμπιακός.


Μπαίνοντας στις μεγάλες μάχες του τοπ-16 δεν είναι ακριβώς ξεκάθαρο τι Ολυμπιακό θα δούμε. Ο πρώτος γύρος των ερυθρόλευκων ήταν γεμάτος γρίφους και ερωτηματικά. Μια αλλαγή προπονητή και μια σκυταλοδρομία τραυματισμών έδωσαν στους φιλάθλους λίγα να χαίρονται (εφυγε ο Μπαρτζώκας) και πολλά να αναρωτιούνται. Πώς θα έπαιζε άραγε ο Ολυμπιακός εάν ο Πρίντεζης ήταν υγιής και αν στη θέση 3 υπήρχαν σταθερά δύο παίκτες? Και πώς θα ήταν η ομάδα έαν ο Σφαιρόπουλος ήταν ο προπονητής με τον οποίο ειχε πραγματοποιηθεί η προετοιμασία? Δύσκολα ερωτήματα με περίπου αδύνατες απαντήσεις, τα οποία εντούτοις πρέπει να ληφθούν υπ'όψη από τους απανταχού κριτές.

Εχοντας λοιπόν τα παραπάνω κατά νου, μπορούμε να παρατηρήσουμε πως ο Ολυμπιακός φάνηκε να αλλάζει το παιχνίδι του από τη νίκη στο Κλαιπέντα και έπειτα, με τρόπους οι οποίοι μένουν ακόμη να αξιολογηθούν.

Αμυνα

Η πρώτη και κυριότερη αλλαγή αφορά την αμυντική προσέγγιση. Είναι γεγονός πως η ομάδα εκμεταλλεύεται μέχρι στιγμής την πλούσια σε αμυντικές δυνατότητες στελέχωση της, και ειδικά στην περιφέρεια. Μάντζαρης, Λαφαγέτ και Ντάρντεν, συνεπικουρούμενοι από τον Κατσίβελη και τον βελτιωμένο Σλούκα, πιέζουν με προσήλωση και συνέπεια τη μπάλα και βγαίνουν πάνω στις πάσες. Aυτό όμως, όσο και αν είναι ευχαριστο να το βλέπει κανείς, ήταν λίγο εως πολύ αναμενόμενο βάσει του ρόστερ.

 Το μεγάλο στοίχημα έχει να κάνει με την αμυντική αξιοποίηση των ψηλών. Τα δυναμικά hedge out στο 1-5, μια τακτική που έχει σκοπό να διώξει τη μπάλα από τα χέρια ενός επικίνδυνου αμυντικού ή να καθυστερήσει σημαντικά την κυκλοφορία της, εμφανίστηκαν κατά κόρον στο παιχνίδι των ερυθρόλευκων με ανάμεικτα ομολογουμένως αποτελέσματα *(1). Οι Ντάνστον και Χάντερ δεν έκαναν κακή δουλειά στις εξόδους τους, εντούτοις η αδιάλειπτη εφαρμογή της τακτικής έφερε στην επιφάνεια και κάποια προβλήματα.

Το πρώτο αφορά τους ελεύθερους χώρους και είναι άμεση συνάρτηση της λειτουργικότητας των περιστροφών πίσω από τις δυναμικές εξόδους, καθώς και της close-out άμυνας. Οταν αυτά λειτουργούν σωστά όπως π.χ. εδώ με τον Λοτζέσκι, το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε.



Εδώ ο Λοτζέσκι δεν βιάζεται να περιστραφεί τη στιγμή του πικ εν ρολ, καλύπτοντας τον παίκτη του. Το hedge είναι καλό και η μπάλα φεύγει αναγκαστικά στο πλάι, εκεί που η άμυνα του Ολυμπιακού αμύνεται σωστά στο side pick, με τον Αγραβάνη να έρχεται να δώσει βοήθεια στο τέλος. Καλός συγχρονισμός, τον οποίο οι ερυθρόλευκοι έχουν πετύχει και άλλες φορές, ιδιαίτερα με τον Ντάρντεν, ο οποίος ελέγχει καλά τους χώρους και βγαίνει γρήγορα στο τρίποντο αν χρειαστεί.

Οταν πάλι αυτή η προσέγγιση δεν λειτουργεί, τότε συμβαίνουν κάτι σαν αυτά που ακολουθούν. 

1. 

Το hedge γίνεται περίπου στο κέντρο με αποτέλεσμα ο Χάντερ να έχει μια πολύ μεγάλη απόσταση να διανύσει μέχρι να ανακάμψει στον παίκτη του. Ο Σπανούλης περιστρέφεται βαθειά, μακριά από τον Μπέρτανς και είναι υποχρεωμένος να καλύπτει την κίνηση του Τιλί και την αδύνατη πλευρά. Το αποτέλεσμα είναι μια πάσα στο τρίποντο και ένα εύκολο λέι-απ του Λετονού αντίθετα στο close-out της άμυνας του αρχηγού του Ολυμπιακού.

2.



Παρομοίως και εδώ, στο πικ εν ρολ ο Σπανούλης επιτηρεί την κίνηση του Μαριάνοβιτς αλλά και το χώρο που κινείται ο Λάζιτς. Η μπάλα πάει στον δεύτερο και ένα ελεύθερο τρίποντο είναι γεγονός, μάλιστα πολύ νωρίς στον χρόνο επίθεσης. Και κάτι λιγο διαφορετικό....

3.



Ο Ντάνστον έχει ακολουθήσει πολύ πλάγια τον Βίβες και δεν προλαβαίνει να επανέλθει όταν ο Λιστσουκ πηγαίνει προς το καλάθι. Ο διάδρομος για τον ψηλό είναι ορθάνοιχτος καθώς η περιστροφή του Σπανούλη αργεί, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει ελεύθερος σουτέρ στην αδύνατη πλευρά. Η μεταφορά της μπάλας εκεί δεν είναι βέβαια εύκολη υπόθεση, αλλά εδώ ο Ολυμπιακός δέχτηκε ένα απλό λέι-απ από τον Ουκρανό.

Είναι φυσικά και θέμα συνήθειας. Ο Ολυμπιακός εφαρμόζει μια τακτική με την οποία δεν είναι εξοικιωμένος. Εκτός από την προφανή απορία για το πότε θα την τελειοποιήσει, στην ανάλυση μας οφείλουμε να εγείρουμε άλλο ένα ερώτημα. Θα μπορέσει η άμυνα του Ολυμπιακού να αποκτήσει "τακτική εξυπνάδα", αναγνωρίζοντας καταστάσεις και διαφοροποιώντας τις στοχεύσεις της?  Στο τελευταίο παράδειγμα π.χ., είναι αμφιβολο αν οι Βιβες και Λιστσουκ απαιτούν τόσο δυναμική αντιμετώπιση. Μη ξεχνάτε, στον όμιλο του τοπ-16 οι ερυθρόλευκοι θα έρθουν αντιμέτωποι με την ΤΣΣΚΑ. Το σύνολο του Ιτούδη (ένα σύνολο πολύ λιγότερο εξαρτημένο από τον Τεόντοσιτς με εξαιρετική κυκλοφορία μπάλας) βλέπει στα hedge out  περισσότερες ευκαιρίες από ότι κινδύνους. 

Το δεύτερο πρόβλημα αφορά τη θωράκιση του ριμπάουντ και δη του αμυντικού, εκεί όπου οι ερυθρόλευκοι έχουν χάσει τη μάχη στα τελευταία 4 παιχνίδια τους. Βλέποντας ξανά τα ματς, διαπιστώνει κανείς πως κύριος λόγος για αυτές τις απώλειες είναι τα ανεπαρκή μπλοκ-άουτ. Παρόλα αυτά, σε κάποιες περιπτώσεις έχει παίξει το ρόλο της και η τακτική, αφού οι ψηλοί αργούν να ανακάμψουν αν οι διπλές καλύψεις γίνονται πολύ έξω από το τρίποντο.

Ως τρίτο ζήτημα προκύπτει η ευκολία με την οποία ο Χάντερ υποπίπτει σε φάουλ. Φάσεις σαν αυτή που ακολουθεί, θα βρείτε σε όλη τη διάρκεια της πρώτης φάσης και μάλιστα ουκ ολίγες.



 Ο Χάντερ υποπίπτει σε 3,2 φάουλ ανά 18 λεπτά συμμετοχής, με τον ψηλό του Ολυμπιακού να σπάει όλα τα κοντέρ απέναντι σε Νεπτούνας και Αστέρα στον τρίτο γύρο, όταν αποβλήθηκε σε 13 και 11 λεπτά αντίστοιχα. Αν συνεχίσει έτσι, το βάρος που θα πέφτει στον Ντάνστον θα είναι σε βάθος χρόνου όλο και μεγαλύτερο.

Να μην παρεξηγηθώ, αυτοί είναι προβληματισμοί. Γεγονός είναι πως ο Ολυμπιακός δουλεύει στην άμυνα στο πικ εν ρολ με τρόπο που δεν δούλεψε στο πρόσφατο παρελθόν και επίσης πώς κάθε επιλογή απαιτεί και κάποιες θυσίες. Οι "τρύπες" εξάλλου, είναι πολλές φορές αποτέλεσμα κακής εκτέλεσης και όχι απαραίτητα τακτικής.

Επίθεση

Αντίθετα, και για να περάσουμε στο κομμάτι της επίθεσης, οι ερυθρόλευκοι δείχνουν να έχουν τακτικά επιλέξει πως δεν θα ανεβάσουν τους ρυθμούς στο transition με τον τρόπο που το έκαναν τα προηγούμενα χρόνια. Τα παιχνίδια τους πηγαίνουν ως επί το πλείστον σε μικρό αριθμό κατοχών *(2) χωρίς συστηματική εκδήλωση αιφνιδιασμού. Αν και κάποιος μπορεί να αποδώσει την έλλειψη γρήγορης μεταφοράς στις συμβατικές επιδόσεις στο αμυντικό ριμπάουντ, η ομάδα δεν φαίνεται έτσι κι αλλιώς πρόθυμη να πάρει σουτ στα πρώτα δευτερόλεπτα μιας επίθεσης. Είναι λοιπόν μια επιλογή, η οποία παρόλα αυτά συμπίπτει με τις απουσίες των Λοτζεσκι και Πρίντεζη.

Η επιστροφή των δύο αυτών πολυτιμότατων μονάδων μας συνιστά να είμαστε προσεκτικοί στις εκτιμήσεις μας. Και αυτό διότι ο πρώτος μπορεί να τελειώσει εύκολα φάσεις από διάφορες αποστάσεις παίρνοντας γρηγορα σουτ, ενώ ο δεύτερος είναι ένα μεγάλο όπλο σε καταστάσεις δευτερεύοντος αιφνιδιασμού με post-ups που δεν προλαβαίνουν να αναχαιτίσουν οι αντίπαλοι. Επιπλέον, για τον Πρίντεζη δεν εχουμε στοιχεία για το πώς προτίθεται να τον αξιοποιήσει ο προπονητής του. Δεν έχει αγωνιστεί καθόλου φέτος ο PF των ερυθρολεύκων.

Σε κάθε περίπτωση, και παίρνοντας υπόψη μας τους αντιπάλους στο τοπ-16, έχω την ταπεινή άποψη πως οι ρυθμοί πρέπει να ανέβουν. Η Φενέρ π.χ. , αν και έχει βελτιώσει την αμυντική συμπεριφορά της στο 5 οn 5, συνεχίζει να χωλαίνει στις επιστροφές της. Η δυσκολοκατάβλητη Εφές του Ντούντα από την άλλη, είναι ομάδα που λατρεύει να αμύνεται στο σετ παιχνίδι, ασκώντας ασφυκτική πίεση στη μπάλα. Θα μπορέσει ο Ολυμπιακός να την αντιμετωπίσει με την αγαπημένη του πικ εν ρολ επίθεση ή θα χρειαστεί να καταφύγει σε άλλου τύπου παιχνίδι, κοντινότερο στο πρόσφατο αγωνιστικό παρελθόν του?

Φιλοσοφικά ερωτήματα θα μου πείτε... Σωστό, συνεπώς ας μείνουμε στα δεδομένα, δια στόματος μάλιστα του Βαγγέλη Μάντζαρη. Σε πρόσφατη εμφάνιση του στη ΝΟVΑ και στη Super Euroleague, o πλέι μέικερ των ερυθρόλευκων τόνισε την τακτική προσήλωση της ομάδας του στο πικ εν ρολ και στην τροφοδότηση των ψηλών. Αυτο είναι το κομμάτι του παιχνιδιού στο οποίο έχει δοθεί βάση, έτσι πιθανότατα θα δούμε τον Ολυμπιακό να εκτελεί τις περισσότερες επιθέσεις του. Και η αλήθεια είναι πως έχουμε μέχρι στιγμής δυο θετικά δεδομένα:

Πρώτον, την όντως συστηματικότερη ολοκλήρωση των επιθέσεων από τον παίκτη που κάνει το σκριν, δηλαδή τον ψηλό. Πέραν του κυριάρχου κεντρικού πικ εν ρολ, η επίθεση απομονώνει πολλές φορές το πικ στο πλάι, όπως στο ακόλουθο παράδειγμα από το παιχνίδι με τον Αστέρα στο Βελιγράδι.



Τη φάση την επέλεξα διότι εμφανίστηκε στο ντεμπούτο του Σφαιρόπουλου. Η διάταξη αυτή παρουσιάζεται με κάποια συνέπεια, και είναι ενδεικτική της τάσης να συστηματοποιηθεί το two man game, το οποίο ομολογουμένως έλειπε από την ομάδα. Εχει τους κινδύνους της, καθώς αν κλειστεί καλά ο γκαρντ η μεταφορά της μπάλας δεν είναι εύκολη *(3), αλλά με καλούς δημιουργούς στο παρκέ μπορεί να δώσει στον Ολυμπιακό εύκολους πόντους χωρίς να απαιτεί σύνθετη σκέψη.

Δεύτερον, (και σε συνέχεια του πρώτου) την εμπλοκή περισσότερων παικτων στη δημιουργία του παιχνιδιού που μόλις περιγράψαμε.  Οι Σλούκας και Μάντζαρης εμπλέχτηκαν σε αρκετές περιπτώσεις στην καθαρή πικ εν ρολ δημιουργία. Και αν από τον πρώτο το περίμεναμε, η επιμονή του δεύτερου να πασάρει στον ψηλό ή να ολοκληρώσει τα drive μετά από το σκριν στη μπάλα ήταν μια ευχάριστη έκπληξη.

 Σε αυτό το συμπέρασμα πρέπει παρόλα αυτά να είμαστε προσεκτικοί, καθώς το δείγμα είναι μικρό και τα παιχνίδια της πρώτης φάσης προσφέρονταν για δοκιμές. Ο Ολυμπιακός παραμένει η ομάδα τα ηνία της οποίας κρατάει ο Σπανούλης, και θα πρέπει να περιμένουμε τα παιχνίδια στο τοπ-16 για να έχουμε απολυτα καθαρή εικόνα. Και αυτό, γιατί εχουμε στα χέρια μας ενα κρατούμενο: σε σχέση με την περυσινή πρώτη φάση, ο αρχηγός του Ολυμπιακού αγωνίζεται φέτος περισσότερα λεπτά, 30 έναντι 27. 

Βέβαια, το γεγονός οτι ο Σπανούλης εξακολουθεί να είναι ο βασικός πυλώνας της επίθεσης δεν είναι πια και για να τα βάψει κανείς μαύρα. Αντιθέτως, η παρουσία του μάλλον απαιτεί κάτι τέτοιο. Εσείς δηλαδή σε ποιον θα δίνατε τη μπάλα? Τα προβλήματα που έχουν προκύψει αφορούν περισσότερο την επίμονη αναζήτηση του πικ εν ρολ σε καταστάσεις που οι αντίπαλες άμυνες δεν το επιτρέπουν. Να, όπως εδώ, όπου όλη η επίθεση περιμένει τον Σπανούλη να πάρει τη μπάλα, με αποτέλεσμα το play να ξεκινάει στα 7 (!) δευτερόλεπτα. 



Κατά αυτό τον τρόπο "κολλάνε" κάμποσες επιθέσεις του Ολυμπιακού και η ομάδα γίνεται ελαφρώς προβλέψιμη. Σίγουρα θα βοηθήσει στο μέλλον η έναρξη των plays από το ποστ με πολιορκητικό κριό τον Πρίντεζη, έναν παίκτη που μπορεί να εκκινήσει από χαμηλά την επίθεση, καθώς αναγκάζει συχνά την άμυνα να δώσει βοήθεια. Εν τη απουσια του, ο άλλος παίκτης με την παρουσία του οποίου ο βαθμός δημιουργικότητας ανεβαίνει, είναι ο Σλούκας, ειδικά όταν βρισκεται στην ίδια πεντάδα με τον Σπανούλη. Καθώς οι άμυνες δεν μπορούν επ'ουδενί να αγνοήσουν τις κινήσεις του σταρ της ομάδας, ο Σλούκας βρίσκει το πεδίο που χρειάζεται για να βγάλει ωραίες φάσεις.

Το τελευταίο μας παράδειγμα δείχνει ακριβώς αυτό, σε μία από τις αγαπημένες μου επιθέσεις του Ολυμπιακού. Το έβαλα επίτηδες σε real time κίνηση για να δείτε πόσο γρήγορα μπορούν εν δυνάμει να εκτελέσουν οι παίκτες του Σφαιροπουλου. Σε αυτό βλέπουμε σκριν στη μπάλα και μεταφορά αυτής στην άλλη πλευρά για side pick. Παρατηρήστε πως η αντίθετη κίνηση του Σπανούλη απελευθερώνει το χώρο και πόσο εύκολα γίνονται μετά τα πράγματα.


Συμπεράσματα

Γενικώς, ο Ολυμπιακός μπαίνει στο τοπ-16 με εφόδια αλλά και ερωτηματικά. Ας τα συνοψίσουμε:
- Στα πρώτα συγκαταλέγονται η πίεση στη μπάλα, η συστηματική δουλειά σε μια αμυντική τακτική που δεν είχε δοκιμαστεί πολύ στο παρελθόν, η συνεπής ολοκλήρωση των πικ εν ρολ με τους ψηλούς και η αναζητηση δημιουργικών λύσεων από νεα πρόσωπα. 
- Στα δεύτερα βρίσκει κανείς μια αμυντική ασυνέπεια στις περιστροφές, μέτρια νούμερα στο ριμπάουντ, απροθυμία για γρήγορο transition και μια επιμονή σε συνεχόμενα πικ εν ρολ που προσδίδουν στατικότητα. Και φυσικά το μεγάλο ζήτημα της αμυντικής προσαρμοστικότητας. *(4)

Ο,τι από τα δεύτερα συμπεριληφθεί στα πρώτα, τόσο το καλύτερο. Η προσωπική μου προτίμηση αφορά κυρίως τον αιφνιδιασμό. Οι αργές ομάδες έχουν περάσει στην ιστορία και μέρος αυτής έχει γραφτεί από τον Ολυμπιακό της διετίας 12-13. Δεν είναι δα και μακρινή ανάμνηση εκείνα τα σύνολα που κατέκτησαν την Ευρώπη και ελπίζω να θυμάστε με ποιο τρόπο το έκαναν.

Σημειώσεις.
*(1) Πέρα από τα hedge στο 1-5, ο Ολυμπιακός πηγαίνει σε αλλαγές σε ο,τι πικ αφορά τη θέση 4. 

* (2) Συμφωνα με τα στοιχεία που δίνει το gigabasket.org, οι ερυθρόλευκοι πηγαίνουν σε 71,5 κατοχές ανα αγώνα, αριθμός που τον φέρνει τρίτο από το τέλος.  Δυο άλλοι γαμώ τους αναλυτές που εμπιστευομαι, με προειδοποίησαν για την εγκυρότητα αυτών των στατιστικών, οποότε τα μεταφέρω με επιφύλαξη, αν και το γεγονός παραμένει πως συγκριτικά η ομάδα εμφανίζεται χαμηλά στις λίστες των κατοχών. Δεν θα είχα αντίρρηση, αλλά τις ταιριάζει σίγουρα αυτό παιχνίδι? 

* (3) Χωρίς καλό δημιουργό, η διάταξη αυτή μπορεί να αποβεί μη αποτελεσματική. Την εμφανισε πέρυσι κατά κόρον ο ΠΑΟ του Πεδουλάκη με συνδυασμό Κάρι και Λάσμε. Ο πρώτος δεν μπορούσε ούτε να ξεφύγει του προσωπικού του αντιπάλου, ούτε να πασάρει σωστά.

* (4) Διαβάστε αυτό καθώς και το σχόλιο του Rod από κάτω.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου