Τον περασμένο Απρίλιο, ο γκαρντ των Ατλάντα Χοκς Τάμπο Σεφολόσα , έπεσε θύμα αστυνομικής βίας την ώρα που αποχωρούσε από ένα night club της Νεας Υορκης μαζί με τον συμπαίκτη του Πέρο Αντιτς. Ο Σεφολόσα κατηγορήθηκε από την αστυνομία πως προσπαθούσε να παρεμποδίσει την έρευνα στο σημειο όπου μαχαιρώθηκε ο παίκτης των Ιντιάνα Πέισερς Κρις Κοουπλαντ, και συνελήθφη κάτω από συνθήκες απόλυτης ωμότητας. Κατά τη διάρκεια της σύλληψης, ένας αστυνομικός έσπασε το πόδι του παίκτη , για τον οποίο η αγωνιστική χρονιά τελείωσε πρόωρα.
Τις μέρες που ακολουθησαν , η πολιτεία της Νέας Υορκης πρότεινε στον Ελβετό έναν συμβιβασμό προκειμένου να μην καταδικαστεί για τις κατηγορίες που του απαγγέλονταν. Ο συμβιβασμός τον υποχρέωνε απλώς σε λίγες ώρες κοινωνικής εθελοντικής εργασίας. Οταν ο παίκτης αρνήθηκε, οι αρχές επανήλθαν με μία καλύτερα προσφορά: καθόλου εθελοντική εργασία, αρκεί ο Σεφολόσα να καθόταν "ήσυχος" για τους επόμενους 6 μήνες, έτσι ώστε να καθάριζε το ποινικό του μητρώο. Ο παίκτης αρνήθηκε και πάλι, ζητώντας το αυτονόητο. Να μην έχει καν μητρώο. Η αστυνομία άσκησε επάνω του βία χωρίς κανέναν απολύτως λόγο, περαν πιθανώς του οτι ο ίδιος αποκάλεσε έναν από τους αστυνομικούς "νάνο".
Την προηγούμενη Παρασκευή, δικαστήριο της Νέας Υόρκης τον δικαίωσε απόλυτα και τον απάλλαξε από καθε πιθανή κατηγορία. Ο Σεφολόσα ανταμείφθηκε επιπλέον ηθικά και για μία ακόμη επιλογή: να σπάσει τα όρια του ρόλου του ως αθλητής και να αναδείξει ένα κοινωνικό θέμα, αυτό της επιλεκτικής αστυνομικής βίας στην Αμερική, η οποία μοιράζει τα θύματα της δυσανάλογα με την πληθυσμιακή κατανομή. To παρακάτω γράφημα*(1) είναι χαρακτηριστικό και αφορά την περίοδο 2010 - 2012.
Για το 2015, σύμφωνα με στοιχεία του Guardian *(2), τα συνολικά θύματα ανέρχονται στον δυσθώρητο αριθμό 902, με 219 από αυτά να είναι Αφροαμερικάνοι. Αυτό σημαίνει πως ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους οι δολοφονημένοι μαυροι είναι 5,24, ενώ οι λευκοί 2,1. Η διαφορά είναι χαώδης και καταδεικνύει σαφώς την επιλεκτικότητα των αρχών στην άσκηση του "καθήκοντος".
Οι Αμερικανοί αθλητές του μπάσκετ (άλλα και άλλων σπορ) δεν έχουν σιωπήσει απέναντι στην κατάσταση, παρά τις φωνές που τους καλούν κατά καιρούς να διαχωρίσουν τον αθλητισμό από την πολιτική. Τον Μάρτιο του 2012, η ομάδα των Μαιάμι Χιτ φωτογραφήθηκε φορώντας ρούχα παρόμοια με αυτά του 17χρονου Τρειβόν Μάρτιν, ο οποίος δολοφονήθηκε από αστυνομικό επειδή θεωρήθηκε ύποπτος για ληστεία σε κακόφημη περιοχή του Μαιάμι. H κουκούλα είναι τελικά ένα διεθνές σύμβολο πρόκλησης....
Πηγαίνοντας το θέμα ακόμη παραπέρα, οι δυο σταρ της ομάδας, Λεμπρόν Τζέιμς και Ντουέιν Γουέιντ, εμφανίστηκαν με μηνύματα στα παπούτσια τους στο επόμενο παιχνίδι της ομάδας ζητώντας δικαιοσύνη.*(3)
Σχεδόν 2 χρόνια αργότερα, τον Δεκέμρη του 2014, όταν ο αστυνομικός που έπνιξε μέχρι θανάτου τον 44χρονο Ερικ Γκάρνερ , επειδή πουλούσε λαθραία τσιγάρα , αθωώθηκε χωρίς καν να αντιμετωπίσει κατηγορίες, ο σταρ των Σικάγο Μπουλς Ντέρικ Ροουζ εμφανίστηκε σε προθέρμανση αγώνα των Μπουλς με το ακόλουο t-shirt.
H φράση "I can't breathe" ήταν η τελευταία που ακούστηκε από το θύμα καθώς έχανε τις αισθήσεις του στα χέρια του λευκού αστυνομικού. Τις επόμενες ημέρες, με την ίδια μπλούζα εμφανίστηκαν και ένα σωρο άλλοι σταρ του ΝΒΑ, μεταξύ των οποίων ο Κόμπε Μπράιαντ, ο Κέβιν Γκαρνέτ και ο (μονίμως παρών) Τζέιμς. Επίσης, ο Ντέμιαν Λίλαρντ ανέβασε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram ένα συγκλονιστικό σκίτσο, το οποίο απαριθμούσε καποια από τα θύματα που τράβηξαν τα φώτα της δημοσιότητας.
Λίγο πριν από όλους αυτούς, ένας ζωντανός θρύλος του ΝΒΑ, ο Καρίμ Αμπντουλ Τζαμπαρ, είχε ήδη αποτολμήσει να αναφερεθεί δημόσια και αναλυτικά στο ζήτημα, επιχειρώντας παράλληλα να ανακατασκευάσει τις δημοφιλείς επεξηγήσεις για τα φαινόμενα αστυνομικής βίας. Ο Τζαμπάρ πήγε τη σκέψη λίγο παραπέρα και, με αφορμή τη δολοφονία του πιτσιρικά Μάικ Μπράουν στο Φεργκιουσον και την εξέγερση που ακολούθησε , ανέδειξε την ταξική συνισταμένη του προβληματος. Σε άρθρο του στο περιοδικό TIME, τον Αυγουστο του 2014, ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του πρωταθλήματος ήταν σαφής: τα γεγονότα στο Φέργκιουσον δεν αφορούν μόνο το συστημικό ρατσισμό, αλλά και τον πόλεμο μεταξύ των τάξεων και τον τρόπο με τον οποίο οι φτωχοί κρατιούνται πίσω. Ο Τζαμπάρ μίλησε με όρους που ελάχιστα διεισδυουν στην Αμερικανική δημόσια σφαίρα.
Tην ίδια στιγμή που συμβαίνουν όλα αυτά, οι δικοί μας αθλητές επιμένουν να διαχωρίζουν σαφώς τη θέση τους από οποιοδήποτε ζήτημα δεν αφορά το μπάσκετ και απολαμβάνουν τον ρόλο τους ως διασκεδαστές. Πού και πού αναφέρονται τύποις στη βία στα γήπεδα και στις φιλικές τους σχέσεις παρά τις οπαδικές αντιπαλότητες, εντούτοις απέχουν πλήρως των τοποθετήσεων περί της δημόσιας ζωής. Οταν στο δικό μας περιβάλλον προέκυπταν ζητήματα όπως το προσφυγικό, οι αναφορές των παικτών της εθνικής ομάδας αφορούσαν (από καθαρή συμπτωση για να είμαστε δίκαιοι) την ελληνική εξυπνάδα και τον θεό, ανατρέχοντας ως συνήθως στα πατροπαράδοτα αφηγήματα.
Δεν ήταν η πρώτη φορά, και όσοι διαβάζετε συχνά αυτό το μπλογκ ξέρετε πως αυτό είναι ένα θέμα που με πειράζει. Οι δηλώσεις των εγχώριων πρωταγωνιστών του αθλήματος που αγαπάμε, μοιάζουν πολλές φορές με δηλώσεις πολιτικών που θέλουν να κρατήσουν ανέπαφη την "επαφή με τον κόσμο". Τα greek basketballs, το DNA μας, η παροιμιώδης πλέον ελληνική ψυχή. Οι μπασκετμπολίστες μας, μακράν οι πιο θετικά αναγνωρίσιμες φιγούρες του ελληνικού αθλητισμού, επιλέγουν να βαδίζουν παράλληλα με τα όσα αφορούν το κοινωνικό σύνολο, τουλάχιστον στην πλειοψηφία τους. Κάποιες ομαδικές 'φιλανθρωπίες' ελάχιστα διατηρούν τα προσχήματατα, τα οποία δεν σώζει ούτε ο αθλητικός Τύπος. Ο καθένας στο πόστο του, σου λέει.
Δεν είναι υποχρεωμένοι θα μου πείτε, και δεν δικαιούται κανείς να τους εγκαλέσει. Αυτό είναι σωστό. Σαφώς και δεν είναι, και σαφώς οι Αμερικάνοι συνάδελφοι τους ανήκουν στα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα , έχοντας λύσει ήδη το πρόβλημα ολόκληρης της ζωής τους. Ομως στα αλήθεια, σκεφτείτε πόσο μετράει η άποψη τους για οποιονδήποτε θαυμαστή τους και ζυγίστε το μέγεθος της επιρροής. Δεδομένου αυτού, οι ΝΒΑερς προσφέρουν κατά ένα τρόπο κάτι λίγο παραπάνω. Το ίδιο έκανε πρόσφατα και ο Αλέξανδρος Τζιολης από τον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter, όταν κάλεσε τους πολίτες αυτής της χώρας να ανατρέξουν λίγο στην ιστορία τους και να θυμηθούν. Ιδού η φωτογραφία που ανέβασε ο ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ, πηγαίνοντας κόντρα στη στρεβλή θεώρηση οτι πολιτική σκέψη και αθλητισμός είναι δυο έννοιες χωρίς διασταυρώσεις.
Υ.Γ. . Η ρατσιστική αστυνομική βία είναι ένα θέμα που απασχολεί για πάρα πολλά χρόνια την Αμερική. Κάποιο νομοθετικό πλαισιο άλλαξε το 1992 μετά τις αιματηρές εξεγέρσεις στο Λος Αντζελες, οι οποίες κατεληξαν σε 55 θύματα. Το ζήτημα βεβαια ελάχιστα επιλύθηκε από τότε. Για εκεινες τις μέρες, διαβάστε και αυτό http://www.history.com/this-day-in-history/riots-erupt-in-los-angeles
*(1) Το βρήκα εδώ http://www.vox.com/2015/10/9/9488877/thabo-sefolosha-police-video
* (2) http://www.theguardian.com/us-news/ng-interactive/2015/jun/01/the-counted-police-killings-us-database#
*(3) http://www.sbnation.com/nba/2012/3/23/2898881/lebron-james-shoes-photo-trayvon-martin
Αυτή είναι μια συνέντευξη του Αντετοκούνμπο σε μέσο μαζικής απεύθυνσης, την ώρα που στην Ελλάδα αλωνίζει Χ.Α., και η αστυνομική βία απέναντι σε εξαθλιωμένους και μετανάστες/πρόσφυγες/αλλοδαπούς γενικά, είναι ένα θέμα που πονάει από όπου και να το πιάσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕδώ βέβαια η ευθύνη δεν είναι (βασικά) του Γιάννη, αλλά του εκάστοτε δημοσιογράφου.
http://www.sport24.gr/Basket/USA/nba-greece/apokleistikh-synenteyksh-o-giannhs-antetokounmpo-sto-sport24-gr.2597836.html
Απλά τροφή για σκέψη.
Ο Γιαννης τι ευθυνη να έχει... Το παιδι εχει πισω του μια ιστορια συγκλονιστική για την οποία ελάχιστοι τον ρωτάν. Του εχω απεριοριστο σεβασμό. Ειναι όπως το λες, οι δημοσιογραφοι δεν μπαινουν στην ουσια καποιων ζητηματων.
ΔιαγραφήΕγώ απεναντίας έχασα κάθε σεβασμό στο πρόσωπο του Γιάννη όταν τη στιγμή που άλλοι συνάνθρωποι του είχαν κατακλύσει τα "κέντρα φιλοξενίας" και η αστυνομία έπιανε κατά εκατοντάδες σκουρόχρωμους συνανθρώπους μας στις επιχειρήσεις σκούπα και στον "ξένιο δία", ο ίδιος ως τυχερός γιατί γεννήθηκε μερικούς πόντους πιο ψηλός από τους άλλους χαριεντίζονταν με τον τότε πρωθυπουργό και υπεύθυνο για την όλη κατάσταση χωρίς να πει τίποτα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚανένας σεβασμός σε τέτοιους ανθρώπους.
Σε νοιωθω, απλά δεν μπορω ευκολα να τον κατηγορησω λογω της ιστορίας του. Και μένα αυτό με πείραξε πολύ, θα ειμαι ειλικρινής.
ΔιαγραφήΗ τότε κυβέρνηση και η προπαγανδιστικός μηχανισμός της χειρίστηκαν έτσι το θέμα. Όχι ο Γιάννης. Από κει και πέρα οι Έλληνες αθλητές του μπάσκετ όταν είναι πιο παρεμβατικοί χαλάνε τη σούπα thw EOK και του "εθνικου" συναισθήματος. Ο Λάζος που έθετε πολλά από αυτά τα ζητήματα δεν έγινε ποτέ συμπαθής.
Διαγραφήrizoslaw
Γεια σου ρε Ρίζος.
ΔιαγραφήΚαι εγω νομιζω πως καπως έτσι έχουν τα πράγματα. Η εικόνα δεν ηταν ωραια, αλλά το παιδί ηταν 18 χρονών, και δεν μπορεί κανείς να είναι αυστηρός. Είναι δυσκολο για καποιον να διαχειριστεί τετοιες καταστάσεις κ γενικά ο Γιάννης βγάζει προς τα έξω μια εικόνα που χαλάει το παραμύθι πολλών (και ο νοών νοείτο). Για τον Λάζο έχεις απόλυτο δίκιο.